- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)
- مقدمه دبیر علمی حضرت آیت الله العظمی سبحانی (دامظله)
- دیباچه
- فهرست مطالب
- پیش گفتار
- فصل اول: دست مایههای تکفیر: اسلام، ایمان و کفر
- اسلام
- ایمان
- مفهوم لغوی ایمان
- جهت اول
- جهت دوم
- جهت سوم
- تأثیر تصدیق در حقیقت ایمان
- مفهوم تصدیق
- نقد ادله عدم دخالت تصدیق در ایمان
- دلیل اول
- نقد
- دلیل دوم
- نقد
- تأثیر عمل در مفهوم ایمان
- نظریه رکن بودن عمل در ایمان
- دلیل اول
- نقد
- دلیل دوم
- نقد
- دلیل سوم
- نقد
- دلیل چهارم
- نقد
- دلیل پنجم
- نقد
- دلیل ششم
- نقد
- دلیل هفتم
- نقد
- دلیل هشتم
- نقد
- دلیل نهم
- نقد
- دلیل دهم
- نقد
- دلیل یازدهم
- نقد
- دلیل دوازدهم
- نقد
- رکن نبودن عمل در ایمان
- دلیل اول
- دلیل دوم
- دلیل سوم
- دلیل چهارم
- دلیل چهارم
- لزوم التزام به مقتضای ایمان
- زیاده و نقصان در ایمان
- قول به تشکیکی نبودن ایمان
- توجیه اول
- نقد
- توجیه دوم
- نقد
- توجیه سوم
- نقد
- توجیه چهارم
- نقد
- لفظی بودن نزاع
- نقد
- قول تشکیکیبودن ایمان
- تشکیک در عمل ناشی از تصدیق
- نقد
- تأثیر اقرار به شهادتین در ترتب آثار اسلام و ایمان
- اجتماع نفی ایمان با اسلام
- الف) آیات
- ب) روایات
- ج) عبارات علما
- ارکان اسلام و ایمان
- تصدیق به توحید
- تصدیق به نبوت پیامبر اسلام$
- اقرار به معاد
- کفر
- مفهوم کفر
- مفهوم اصطلاحی کفر
- تعریف به عدم ایمان
- تعریف به تکذیب
- تعریف به انکار صدق نبی
- تعریف به جهل
- تعریف به شک
- تقابل کفر با ایمان
- استعمال کفر در مقابل ایمان در قرآن
- اقسام کفر
- الف) تقسیم کفر به اعتبار حکم آن
- روایات
- لغویین
- صحابه و تابعین
- دیدگاه علما
- میزان در کفر اکبر
- میزان در کفر اصغر
- راههای تشخیص کفر اکبر از کفر اصغر
- تصریح بر نوع آن:
- دلالت نصوص دیگر:
- دلالت خود روایت:
- حکم کفر اصغر
- سبب اطلاق کفر بر عمل غیر مخرج از ملت اسلام
- ب) تقسیم کفر به لحاظ اطلاق و تعیین
- کفر مطلق
- کفر معین
- میزان در کفر به مبدأ و معاد
- مخالفت حکم نقلی
- نقد
- مخالفت حکم عقلی و ضروری
- مخالفت حکم عقل بدیهی و ضروری منجر به انکار عقلی بدیهی
- شک در مبدأ و حکم ضروری
- نقد
- اختلاف در سببیت انکار ضروری برای کفر
- قول به سببیت مستقل
- دلیل اول
- نقد
- دلیل دوم
- نقد
- قول به عدم سببیت مستقل
- قول به تفصیل
- فصل دوم: تکفیر از دیدگاه قرآن، روایات، صحابه و اندیشمندان اسلامی
- تکفیر
- مفهوم تکفیر
- اصالت عدم تکفیر
- لزوم احتیاط در تکفیر
- علمای اسلام و دستور به احتیاط در تکفیر
- وجوب تفحص و عدم سرعت در تکفیر
- توسعه دایره اسلام
- کفایت ایمان اجمالی برای دخول در اسلام
- وجوب دعوت به سوی خدا نه به تکفیر
- تکفیر از دیدگاه قرآن و روایات
- تکفیر از دیدگاه روایات
- تکفیر از دیدگاه صحابه
- تکفیر از دیدگاه سلف
- ابنسیرین
- ابنابیلیلی
- ابوحنیفه
- اوزاعی
- سفیان ثوری
- قاضی ابویوسف
- شافعی
- حافظ حمیدی
- احمد بن حنبل
- عبدالسلام بن قاسم
- اسماعیل بن یحیی مزنی،
- داود بن علی
- عثمان بن سعید دارمی
- تکفیر از دیدگاه اندیشمندان اسلامی
- طحاوی
- ابوالحسن اشعری
- قیروانی
- عبیدالله بن محمد بن بطه عکبری
- ابوسلیمان محمد بن محمد خطابی
- ابومحمد عبدالوهاب بن علی بن نصر بغدادی
- امام جوینی
- ابنحزم
- شیخ طوسی
- ابنعبدالبر
- ابواسحاق شیرازی
- ابوالمحاسن رویانی
- ابوحامد غزالی
- بغوی
- قاضی عیاض یحصبی اندلسی
- ابوالفتح محمد بن عبدالکریم شهرستانی
- ابن ابنعساکر دمشقی
- ابن ابنطفیل اندلسی (581ق)
- کاسانی
- جمال الدین احمد بن محمد غزنوی حنفی (متوفی 593ق)
- ابنرشد اندلسی (متوفی 595 ق)
- محمد بن عمر فخر رازی (متوفی 606ق)
- ابن ابنقدامه حنبلی (متوفی 620ق)
- محییالدین ابنعربی (متوفی 638ق)
- ابوالعباس قرطبی (متوفی 656ق)
- قرطبی (متوفی 671ق)
- محقق حلی; (متوفی 676ق)
- نووی (متوفی 676ق)
- ابندقیق العید(متوفی 702ق)
- خطیب شافعی (739ق)
- ذهبی (متوفی 748ق)
- ابنقیم جوزیه (متوفی 751ق)
- شیخ ابومحمد طاهر بن احمد قزوینی(متوفی 756ق)
- قاضی ایجی(متوفی756ق)
- تقیالدین سبکی (متوفی 756ق)
- ابنتیمیه (متوفی 758ق)
- بابرتی(متوفی 786 ق)
- امام شاطبی(متوفی 790ق)
- ابنابیالعز حنفی(متوفی 793ق)
- تفتازانی(متوفی 793ق)
- زین الدین عراقی (متوفی 806ق)
- میر سید شریف جرجانی(متوفی 812ق)
- تقی الدین ابوبکر بن محمّد حسینی حصنی شافعی (م829ق)
- ابنالوزیر(متوفی 840ق)
- ابنحجر عسقلانی(متوفی 852ق)
- بدرالدین عینی(متوفی 855ق)
- ابنالهمام حنفی (متوفی 861ق)
- شیخ جلال الدین محلّی(متوفی 864ق)
- کمالالدین مقدسی (متوفی 906ق)
- شهید ثانی (متوفی 965ق)
- شهابالدین قسطلانی(متوفی 923ق)
- ابننجیم مصری(متوفی 970ق)
- شعرانی حنفی(متوفی 973ق)
- ابنحجرهیتمی(متوفی 973ق)
- شربینی خطیب(متوفی 977ق)
- ملاعلی قاری(متوفی 1014ق)
- بوسنوی(متوفی 1024)
- محمد عبدالرؤف مناوی (متوفی 1031ق)
- فاضل هندی (متوفی 1137 ه-)
- محمد بن احمد بن سالم سفارینی حنبلی(متوفی 1188ق)
- محمد بن سلیمان کردی(متوفی 1194ق)
- سلیمان بن عبدالوهاب(متوفی 1210ق)
- دسوقی ازهری(متوفی 1230ق)
- علوی بن احمد بن حسن حداد (متوفی 1232ق)
- شوکانی(متوفی 1250ق)
- ابن عابدین(متوفی 1252ق)
- صاحب جواهر (متوفی 1266ق)
- عثمان بن عبدالعزیز بن منصور ناصری (متوفی 1282ق)
- شیخ محمّد بن عبدالله نجدی
- عبدالغنی غنیمی میدانی حنفی (متوفی 1298ق)
- احمد زینی دحلان (متوفی 1304ق)
- محمد صدیق قنّوجی(متوفی 1307ق)
- نبهانی
- رشید رضا(متوفی 1354ق)
- دکتر محمد عبدالله دراز(متوفی 1377ق)
- سید اسماعیل بن مهدی بن حمید غربانی حسنی (متوفی 1400ق)
- اجماع متکلمان و فقها
- تکفیر
- فصل سوم: راههای علاج تکفیر افراطی،خطرات و پیآمدهای تکفیر
- راههای علاج تکفیر افراطی
- حسن ظنّ به دیگری
- عدم حکم به لوازم اعتقادات
- حکم به ظاهر افراد
- قرآن و حکم به ظاهر افراد
- روایات اهل بیت( و حکم به ظاهر افراد
- روایات اهل سنت و حکم به ظاهر افراد
- علمای اهل سنت و حکم به ظاهر
- ابومسلم اصفهانی (متوفی322ق)
- ابنابیحاتم رازی (متوفی 327ق)
- ثعلبی (متوفی 427ق)
- ابنحزم (متوفی 456ق)
- قشیری نیشابوری(متوفی 465)
- بغوی(متوفی 510 ق)
- ابوعلی طبرسی (متوفی 548ق)
- ابنالصلاح (متوفی 643ق)
- نووی (متوفی 676ق)
- ابوحیان اندلسی(متوفی 745ق)
- ذهبی(متوفی 748ق)
- ابن تیمیه (متوفی 758ق)
- امام شاطبی (متوفی 790ق)
- ابنحجر عسقلانی (متوفی 852ق)
- جلالالدین سیوطی(متوفی 911ق)
- فیضی ناکوری(متوفی 1004ق)
- ابنعجیبه حسنی(متوفی 1224ق)
- شوکانی(ت 1250ق)
- آلوسی بغدادی(متوفی 1270ق)
- قنوجی بخاری(متوفی 1307 ه-)
- محمد جمال الدین قاسمی(متوفی 1332ق)
- رشید رضا (متوفی 1354ق)
- مصطفی خیری منصوری (متوفی 1390ق)
- دکتر یوسف قرضاوی
- دوری از خطّ غلو
- پرهیز از کید دشمنان اسلامی
- پرهیز از کلمات حساسیتزا و نفرتانگیز به یکدیگر
- پرهیز از ناسزاگفتن به مقدسات طرف مقابل
- رعایت اخلاق اسلامی درباره یکدیگر
- ملاقات و گفتوگو
- علم درباره اصطلاحات یکدیگر
- یکی شدن اصطلاحات
- بازنگری تدوین تاریخ اسلامی
- پرداختن به مسائل مهم
- همکاری در مسائل اتفاقی
- لحاظ مراتب اعمال
- ملاحظه ظرفیتهای مردم
- رعایت تساهل و تسامح
- عدم تکفیر در مسائل اجتهادی
- دوری از هوای نفس
- عوامل تندروی در تکفیر
- تعصب در رأی
- محور قراردادن اشخاص
- تقلید کورکورانه
- سوابق افکار
- سوءظن به دیگران
- فهم ظاهری از دین
- پیروی از متشابهات
- عدم آگاهی از مبانی دیگران
- عدم شناخت حقایق تاریخی
- جهل
- اکتفا به دانش اندک و برداشتهای شخصی
- عجب و خودبزرگبینی
- خطرات و پیآمدهای ناگوار تکفیر و افراط گری
- تضعیف اتحاد مسلمانان
- کشتن افراد به اسم دین
- طعن در امت اسلامی
- مخالفت تکفیر با روح تسامح و جهانیبودن دین
- تحجر فکری
- دیدگاه سلف درباره تکفیر اهل قبله
- موانع تکفیر
- الف) تقلید
- قول به عدم جواز
- قول به جواز
- ب) تأویل
- ج) اجتهاد
- اختلافات اجتهادی، دست آویز اختلافات میهنی
- انتقال اختلاف اجتهادی به اصول عقاید
- عذر بودن اجتهاد
- آثار ضعف بصیرت در دین
- تکفیر افراطی
- ظاهرگرایی در فهم دین
- اشتغال به موضوعات جانبی
- اسراف در تحریم
- مشتبهشدن مفاهیم
- پیروی از متشابهات و ترک محکمات
- عدم جواز تکفیر به لازمۀ مذهب
- نقد شبهۀ لزوم تکفیر کافر
- پاسخ
- تبرئۀ شیعه از تکفیر مخالفان
- روایات
- دیدگاه بزرگان شیعه
- اعتقاد به اصل دین بودن امامت
- ضروری دین بودن امامت
- ادعای اجماع
- ناصبیبودن مخالف
- فصل چهارم: موارد اتفاق و اختلاف بر تکفیر در مذاهب اسلامی
- موارد اتفاق بر تکفیر
- منکر الوهیت خدا و توحید و رسول
- منکر ضروری دین
- غالی
- دشنام دهندۀ پیامبر$
- الف) فتاوای علمای شیعه
- ب) روایات اهل بیت:
- ج) روایات اهل سنت
- موارد اختلافی در تکفیر مسلمانان
- تکفیر معتقدان به خلق قرآن
- بررسی موضوع
- نقد
- تکفیر معتقدان به تحریف قرآن
- بررسی موضوع
- تکفیر مرتکب گناه کبیره
- اصول خوارج در تکفیر مرتکب گناه کبیره
- عدم تبعیض در ایمان
- نقد
- عدم امکان اجتماع بین ایمان و نفاق
- نقد
- ادله خوارج در تکفیر مرتکب کبیره
- دلیل اول
- نقد
- دلیل دوم
- نقد
- دلیل سوم
- نقد
- دلیل چهارم
- نقد
- دلیل پنجم
- نقد
- دلیل ششم
- نقد
- ادله اسلام مرتکب گناه کبیره
- الف) آیات
- ب) روایات
- اصول عدم تکفیر مرتکب گناه کبیره
- اصل اول: تفاضل ایمان
- اصل دوم: اجتماع حسنه و سیئه در یک فرد
- اصل سوم: نفی ایمان از برخی افراد مسلم
- دیدگاه اهل سنت درباره مرتکب گناه کبیره
- بررسی موضوع
- الف) جزء مقوم مجموعی
- ب) جزء مقوم افرادی
- ج) جزئیت التزام
- د) عدم جزئیت و شرط کمال
- تکفیر مخالف اجماع
- نقد
- تکفیر منکر رؤیت باریتعالی در آخرت
- بررسی موضوع
- تکفیر متساهل در امر نماز
- نقد
- بررسی روایات شیعه
- توجیه روایات
- بررسی موضوع
- تکفیر، تشبه به کفار
- نقد
- تکفیر فلاسفه
- نقد
- تناقض بین مبنا و بین آرا و فتاوای ابنتیمیه
- تکفیر کسانی که معتقد به ارتداد صحابه بعد از رسول خدایند
- نقد
- عدم جواز تکفیر دشنامدهنده صحابه
- الف. انواعی از آیات درباره صحابه
- ب. وجود روایات مختلف درباره صحابه
- ج. عدم جواز تکفیر مجتهد
- د. عدم جواز تکفیر تأویلکننده
- ه- . ذنب مغفور بودن سبّ صحابی نزد ابنتیمیه
- و. اعتقاد صحابه به عدم کفر دشنام دهنده به خود
- ز. سیره سلف در عدم تکفیر دشنامدهنده صحابی
- ح. مخالفت تکفیر با سیره پیامبر$
- ط. اجماع بر عدم کفر دشنامدهنده صحابه
- ی. تکفیر نشدن دشنامدهنده برخی از صحابه، از سوی اهل سنت
- ک. توثیق لعنکننده صحابی از سوی اهل سنت
- عدم کفر لعن کننده صحابه، از نظر ابنتیمیه
- دیدگاه ابنتیمیه درباره سبّ صحابه
- بررسی موضوع
- از تناقضات عملی ابنتیمیه
- کفر نبودن سب مسلمان
- عدم جواز قتل سابّ صحابی
- اعتقاد شیعه درباره صحابه
- عدم کفر انکار خلافت ابوبکر و عمر
- اعتراف علمای اهل سنت به عدم کفر
- عدم جواز تکفیر دشنامدهنده خلفا
- الف) ابوبکر بن ابی قحافه
- ب) عثمان بن عفان
- ج) امیرمؤمنان7
- عدم جواز تکفیر دشنامدهنده خلفا از سوی علمای اهل سنت
- دشنام داده شدن حضرت علی7 از سوی معاویه
- سیرۀ پیامبر$ بر عدم تکفیر
- سیره سلف بر عدم تکفیر
- تکفیر استمدادکننده از ارواح اولیا بعد از مرگ (در برزخ)
- استغاثه به ارواح اولیا از دیدگاه اهل سنت
- الف) روایات
- ب) صحابه و استغاثه به روح پیامبر$
- ج) مسلمانان و استغاثه به ارواح اولیا
- د) دیدگاه علمای اهل سنت درباره استغاثه به ارواح اولیا
- فصل پنجم: ترور، اغتیال و اعتدال
- مفهوم شناسی
- ارهاب و خشونت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی
- حسن بصری متوفی (110ق)
- امام ابوبکر آجری(متوفی (360ق)
- شهابالدین خفاجی (متوفی 1069ق)
- ماوردی (متوفی 450 ه-)
- شیخ طوسی (متوفی 460ق)
- ابوالفرج ابنجوزی (متوفی 597ق)
- بیضاوی(متوفی 691ق)
- زیلعی(متوفی 762 ه-)
- ابنرجب حنبلی(متوفی 795ق)
- ابوحفص دمشقی (متوفی880ق)
- ابنتمجید
- خطیب شربینی(متوفی 977ق)
- ابوالسعود (متوفی 982ق)
- ابنمنده (متوفی 395ق)
- قونوی (متوفی 1195ق)
- ابوبکر حدّاد
- کمال الدین بن الهمام حنفی
- قرطبی
- ابنحجر عسقلانی
- اعتدال
- اعتدال از دیدگاه قرآن کریم
- اعتدال از دیدگاه احادیث
- اعتدال اسلام، از منظر تاریخ
- اعتدال اسلام، از دیدگاه مستشرقان
- اعتدال دین اسلام از دیدگاه اندیشمندان اسلامی
- صدرالشریعة (متوفی 747 هجری)
- ابنقیم جوزیه (متوفی 751ق)
- شاطبی (متوفی 790ق)
- بیضاوی (متوفی 791 هجری)
- شوکانی (ت 1250ق)
- فهرست منابع
تکفیر از دیدگاه علمای اسلام
مشخصات کتاب
سرشناسه : رضوانی، علی اصغر، 1341 -
عنوان و نام پدیدآور : تکفیر از دیدگاه علمای اسلام/ تالیف علی اصغر رضوانی ؛ [به سفارش] کنگره جهانی« جریان های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام».
مشخصات نشر : قم: موسسه دار الاعلام لمدرسه اهل البیت (ع)، 1393.
مشخصات ظاهری : 499ص.
شابک : 250000 ریال: 978-600-94845-6-0
یادداشت : پشت جلد به انگلیسی: Ali Asghar Rezvani.Takfir in the islamic scholars view.
یادداشت : کتابنامه: ص.[489] - 499.
موضوع : تکفیر (فقه)
موضوع : تکفیر-- کشورهای اسلامی
موضوع : تکفیر -- نقد و تفسیر
شناسه افزوده : کنگره جهانی جریان های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام} نخستین: 1393 : قم{
شناسه افزوده : موسسه دار الاعلام لمدرسه اهل البیت علیهم السلام
رده بندی کنگره : BP225/3/ر6ت8 1393
رده بندی دیویی : 297/464
شماره کتابشناسی ملی : 3748382
ص: 1